Rijdende autootjes in n-spoor, het bestond al natuurlijk, met het ook voor deze schaalgrootte verkrijgbare Faller Car System. Bussen en vrachtwagens zijn inmiddels gangbaar, maar de huidige technieken laten het nog niet toe om een en ander zo klein te kunnen fabriceren zodat ook personenauto’s van een aandrijving kunnen worden voorzien (OK, de bouwer van dit voertuig is al een heel eind: kijk eens op dit youtube filmpje!!).
Een leuk alternatief voor wat extra beweging op de modelbaan is dan ook het ‘ketting-met-magneetjes’ systeem van Magnorail. Enthousiast geworden door het fraaie diorama wat Magnorail liet zien op de stand tijdens de Modellbaumesse in Dortmund én omdat ik in april 2015 een startsetje kado kreeg van modelbouwvriend F kon rijdend wegverkeer op modelbaan ‘Gbf Unterhaltung-Oben’ niet uitblijven.
Maar hoe werk het?
Het pakket wat Magnorail levert is compleet. Dat wil zeggen: een ketting, een ketting-geleide-rails, een aandrijfunit met motor, slepertjes en magneetjes. Je kunt dus zo aan de slag. De ketting, voorzien van magneetjes, loopt vlak onder het wegdek (wat je van dun karton moet uitsnijden en bovenop de geleide-rails moet plakken). De autootjes liggen op een slepertje met daarop twee extreem kleine magneetjes die de magneten in de ketting daarom dus volgen.
De autootjes worden voortgetrokken door een slepertje met twee kleine maar krachtige magneetjes.
Hoe leg je het aan?
Hieronder een kort verslag van hoe ik het heb opgelost. Maar kijk vooral ook op de Magnorail website. Daar staat veel meer informatie over hoe en wat. In schaalgrootte H0 kun je er bijvoorbeeld ook het inmiddels beroemde fietsertje mee laten bewegen.
Eerst is er natuurlijk een ontwerpje gemaakt hoe het autoverkeer zou moeten lopen. Met wat stukjes karton, tape en een viltstiftje kwam het uiteindelijke traject tot stand. Het is nu nog lang niet zo ver (stand: april 2016) maar uiteindelijk moeten de autootjes maar zeer beperkt zichtbaar zijn. Voor de rest volmaken ze hun rondje onder of achter gebouwen en achtergrondplaat. Het is immers niet leuk om het hele rondje wat zo’n voertuigje aflegt in één keer te zien, dan is het spannende er al gauw af.
Het ontwerp voor het traject van het magnorail-systeem is met wat stukjes karton bepaald.
Op basis van de schets van het traject wat de voertuigen moeten gaan afleggen heb ik een grondplaat gezaagd waarop het kettingsysteem bevestigd kan worden. Die hele grondplaat, inclusief de bedding van een riviertje wat in het landschap zal worden opgenomen, is uitneembaar gemaakt. Zo kon ik op m’n gemak de hele constructie op de werkbank in elkaar knutselen. Het kettingsysteem van magnorail werd hierop provisorisch vastgezet met push-pins, daarna kon de geleiderails definitief met de bijgeleverde schroefjes worden gemonteerd op de ondergrond.
De tussenruimtes worden opgevuld met stukjes MDF van 1cm dik.
Het wegdek wordt gemaakt van stevig maar niet te dik karton. Om het wegdek goed te laten aansluiten op het kettingsysteem moeten wel alle tussenruimtes opgevuld worden. In dit geval met stukjes MDF die gelukkig even hoog waren als de geleiderails waar de ketting in ligt.
Het totale magnorail-traject bestaat uit twee aparte kettingen met aandrijving. Zo is er twee-richtingverkeer mogelijk.
Hierboven het overzicht van de hele magnorail-baan. Twee ‘rondjes’ die naast elkaar liggen. Onderaan zijn beide aandrijf-units te zien. Die vergen wat ruimte om zich heen vandaar dat beide kettingen hier wat uitwijken. Niet erg, want dit gedeelte komt niet in zichtbaar deel van de modelbaan. Je ziet dat er best krappe bochten mogelijk zijn. Maar niet te veel, want dan wordt de weerstand van de ketting te groot en wil het motortje niet meer….
Het hele traject is ten behoeve van eenvoudige montage op een aparte plaat gemaakt die in z’n geheel in de modelbaan kan worden geschoven.
Dan is het tijd voor proefritjes. De kartonlaag die als wegdek dient is even provisorisch vastgezet.
Het wegdek is dus van karton. Magnorail beveelt fotokarton aan, dat heb ik dus braaf opgevolgd (nadat eerdere experimenten met plasticplaat mislukt waren). Het is te koop in vele kleuren, ik haalde grijs gekleurd karton (extra stevige kwaliteit van 300 gr/m². Formaat: 50 x 70 cm) bij Harolds Grafik in Rotterdam.
Jammer was wel dat 50 x 70 cm net te kort was om het hele traject te overlappen, dus moest ik twee stukken aan elkaar zetten, met aan de onderkant toch maar een stukje dun cellotape. Het gevaar bestaat dat de magneten in de ketting daar even achter blijven haperen, maar gelukkig gaat dit goed.
De losse proefopstelling zoals op bovenstaande foto is niet ideaal. Als het karton niet strak over de ketting geklemd zit bestaat het gevaar dat de ketting zich omhoog wil wurmen, los komt uit z’n geleiderail en vervolgens, al opkrullend, een enorme chaos veroorzaakt. Stevig vastplakken is eigenlijk meteen de volgende stap die nu te nemen valt.
Voor de definitieve bevestiging van de kartonnen toplaag (het wegdek) wordt dubbelzijdig tape gebruikt.
Tesa tapijtkleefband (dubbelzijdig) werd overal aangebracht waarna het karton (met beleid en veel geduld) kon worden vastgedrukt. Er zijn helaas geen foto’s van deze fase aangezien ik geen handjes over had om ook nog het knopje van de camera in te drukken.
Hieronder een filmpje waar het allemaal om draait: Beweging!! Er is ook te zien hoe je eenvoudig weer een ander voertuig op zo’n slepertje zet, en alvast een voorproefje van hoe ik het voor me zie als dit modelbaanproject eindelijk voltooid is 😉 : autoverkeer met daarboven (rijdend op het nog te bouwen viaduct) voorbijtrekkend treinverkeer.
Omdat het grijs van het karton alleen niet echt een overtuigend wegdek weergeeft, heb ik met de airbrush met wat verschillende kleurtjes grijs en grijsbruin een waasje over het karton aangebracht, inclusief wat onregelmatige vlekken en vakken die de talloze reparaties in het wegdek moeten voorstellen.
Om wat ‘leven’ in het grijze wegdek te krijgen zijn met de airbrush en wat sjabloontjes reparatievlakken aangebracht.
Lijnen op de weg horen er natuurlijk ook bij, om ook de miniatuur-weggebruiker enig houvast te bieden. Maar op de modelbaan is het 1968, en toen waren ze nog niet zo scheutig met wegbelijning. Summier toepassen dus. Ik heb de witte lijnen aangebracht met de airbrush.
Eerst afplakken met geel tape.
Dan met de airbrush een witte laag aanbrengen.
Als laatste stap dan voorzichtig het tape weghalen natuurlijk…
Mooi dat magnorail. Dat doet me denken aan een artikel, dat jaren geleden in VT-Wonen stond. Ik heb het over meer dan 40 jaar geleden en toen was het al een ouder tijdschrift. Het idee wat ik toen las, was met een fietsketting die langs verscheidene tandwielen liep. De ketting werd met een fietstrapper horizontaal draaiend bewogen. En door middel van spelden of dunne spijkertjes onder de modelautootjes konden deze rijden.
Gaaf! Dankjewel voor de uitleg